Tο υπόμνημα που ακολουθεί στάλθηκε στη Δρ Μαίρη Κουτστελίνη, επικεφαλή της Επιτροπής Παρακολούθησης Εφαρμογής των Νέων Ωρολογίων Προγραμμάτων στις 8 Αυγούστου 2015, ως απάντηση στο επιχείρημα του ΥΠΠ ότι προσφέρει τις περίπου 600 διδαχτικές περιόδους που απαιτεί το ΚΕΠΑ με την παραχώρηση περίπου 300 περιόδων στο Δημοτικό και άλλων περίπου 300 στη Μέση Εκπαίδευση!
ΠΡΟΣ: Δρ. Μαίρη Κουτσελίνη
ΘΕΜΑ: Η αποκοπή 2.5 διδακτικών περιόδων τη βδομάδα από το μάθημα των Αγγλικών και η υποβάθμιση του μαθήματος στη Μέση Εκπαίδευση
O Παγκύπριος Σύνδεσμος Καθηγητών Αγγλικών (ΠΑΣΥΚΑ) εκφράζει την κάθετη διαφωνία του για την αποκοπή 2.5 διδακτικών περιόδων τη βδομάδα από το μάθημα των Αγγλικών στη Μέση Εκπαίδευση, σύμφωνα με το Νέο Ωρολόγιο Πρόγραμμα, και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου γιατί αυτή η ενέργεια του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση του μαθήματος με δυσμενείς συνέπειες για τη διδασκαλία/εκμάθηση της πρώτης ξένης γλώσσας για τους μαθητές του Δημόσιου Σχολείου.
Ο στόχος που έχει τεθεί από την ΕΕ με τη Συνθήκη της Λισαβόνας 2007, την οποία προσυπέγραψε και η Κυπριακή Δημοκρατία και δεσμεύει το ΥΠΠ σε θέματα προώθησης της διδασκαλίας και εκμάθησης των ξένων γλωσσών, είναι όλοι οι απόφοιτοι των δημοσίων σχολείων των κρατών μελών να έχουν κατακτήσει τοεπίπεδο γλωσσικής επάρκειας Β2 που αποτελεί πολύ καλή γνώση της Αγγλικής σύμφωνα με το ΚΕΠΑ (Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς).
- Τo Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς εισηγείται τις ακόλουθες διδακτικές 60΄ λεπτες περιόδους για την επίτευξη των στόχων κάθε επιπέδου στην κλίμακα ΚΕΠΑ (CERF) σε αντιπαράθεση με τις αντίστοιχες 60΄ που παραχωρεί το ΥΠΠ Κύπρου:
KEΠΑ
| |
A1
|
περίπου 100 ώρες
|
A2
|
+ περίπου 100 ώρες
|
B1
|
+ περίπου 200 ώρες
|
B2
|
+ περίπου 200 ώρες
|
ΥΠΠ ΚΥΠΡΟΥ
| |
Α1
|
288 ώρες* (Δημοτικό)
|
Α2
|
144 ώρες (Α΄& Β’ Γυμνασίου)
|
Β1
|
93 ώρες (Γ’ Γυμν.& Α΄Λυκείου)
|
Β2
|
90 ώρες (Β΄& Γ΄Λυκείου)
|
Το ΚΕΠΑ ωστόσο διευκρινίζει ότι οι ώρες διδασκαλίας εξαρτώνται και από άλλους παράγοντες όπως:
· ηλικία των μαθητών
· κίνητρα για μάθηση
· τάξεις μικτής ικανότητας
· κατ’οίκον εργασία και μελέτη στο σπίτι κτλ.
(Εδώ θα θέλαμε να τονίσουμε ότι παρατηρούνται και στο μάθημα των Αγγλικών ανεπάρκειες στους μαθητές μας όπως και σε όλα τα μαθήματα του ωρολογίου προγράμματος που απαιτούν μελέτη. Αυτό καθιστά το έργο των καθηγητών Αγγλικών ακόμη πιο δύσκολο.)
- Mε την κάλυψη του επιπέδου Α1 στο δημοτικό εξυπακούεται ότι απαιτούνται άλλες 500 περίπου ώρες για την κάλυψη των επιπέδων Α2, Β1 και Β2 στη Μέση Εκπαίδευση. Οι 14 x 45΄ περίοδοι τη βδομάδα που παραχωρούνται στη Μέση Εκπαίδευση ισοδυναμούν με 327 των 60΄ περιόδους στην καλύτερη των περιπτώσεων*. Υπολείπονται δηλαδή ακόμη 173 των 60΄ περίοδοι που ισούνται με 230 των 45΄. Ως αποτέλεσμα καθίσταται αδύνατη η κάλυψη των πιο ψηλών επιπέδων Β1 και Β2 που απαιτούν και περισσότερες ώρες διδασκαλίας σύμφωνα με το ΚΕΠΑ (200 των 60΄ το καθένα). Το ΚΕΠΑ επίσης επισημαίνει ότι η εκμάθηση μιας γλώσσας μοιάζει με την ανάβαση ενός βουνού. Όσο πλησιάζεις στην κορυφή τόσο πιο δύσκολο είναι. Mε ποια λογική παραχωρούνται 12 διδαχτικές περίοδοι τη βδομάδα στη Δημοτική Εκπαίδευση για τη διδασκαλία του επιπέδου Α1 στην κλίμακα ΚΕΠΑ (Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς) και 14 διδακτικές περιόδους στη Μέση Εκπαίδευση για τη διδασκαλία των επιπέδων Α2, Β1 και Β2; Σύμφωνα με το τι ισχύει στα στατιστικά δεδομένα των χωρών τoυ OECD (O.Ο.Σ.Α) η διδασκαλία της πρώτης ξένης γλώσσας αποτελεί το 10% του διδακτικού χρόνου στις τάξεις του Γυμνασίου. Στην Κύπρο με την εφαρμογή του Νέου Ωρολογίου Προγράμματος θα έχουμε 7%!
- Η αποκοπή των 2.5 διδακτικών περιόδων από τις τάξεις Γ’ Γυμνασίου και Α’ Λυκείου αποτελεί διακοπή της συνοχής της εκμάθησης της γλώσσας και δημιουργεί κενά στη μετάβαση από το επίπεδο Α2 του Γυμνασίου στο επίπεδο Β1 του Λυκείου. Αυτό θα αποτελέσει καίριο πλήγμα στη διδασκαλία του μαθήματος γιατί αποδυναμώνεται στην «καρδιά του». Οι ηλικίες των συγκεκριμένων μαθητών, θεωρούνται κρίσιμες για τη διδασκαλία σημαντικών και πολύπλοκων γραμματικών και συντακτικών φαινομένων καθώς και πλούσιου λεξιλογίου. Να αναφέρουμε επίσης ότι τα Αγγλικά, ως μάθημα γλώσσας, είναι από τα μαθήματα του ωρολογίου προγράμματος που απαιτούν σταθερή συνοχή για την επίτευξη των στόχων του, καθώς επίσης πολύωρη εξάσκηση στις τέσσερις γλωσσικές δεξιότητες: Ανάγνωση, Γραφή, Ακρόαση και Ομιλία. Γενικά, οι 4 περίοδοι συνολικά που παραχωρούνται για την κάλυψη των επιπέδων Β1 (Γ’ Γυμν. και Α’ Λυκείου) καθώς και οι 4 περίοδοι συνολικά που παραχωρούνται για την κάλυψη των επιπέδων Β2 (Β’ και Γ’ Λυκείου) δεν επαρκούν. Παραχωρεί δηλαδή το ΥΠΠ 90 των 60΄ περιόδους το χρόνο για την κάλυψη του κάθε επιπέδου τη στιγμή που το ΚΕΠΑ εισηγείται 200 των 60΄. Το ΥΠΠ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι οι άποροι μαθητές μας ανέρχονται στους 14.000! Φοβόμαστε ότι το δημόσιο σχολείο θα στερήσει το δικαίωμα της δωρεάν εκμάθησης της Αγγλικής γλώσσας από τους μαθητές μας.
- H ενίσχυση του μαθήματος στην Α’ και Β’ τάξη του δημοτικού κατά 2 περιόδους δεν αποτελεί αντιστάθμισμα για την αφαίρεση 2.5 περιόδων από τη Μέση Εκπαίδευση. Αναφέρουμε απλά ότι η ενίσχυση αυτή ελάχιστα θα κάνει τη διαφορά εφόσον στις μικρές αυτές τάξεις ισχύουν τα ακόλουθα:
1. Στην Α’ τάξη του Δημοτικού, σύμφωνα και με το Πρόγραμμα Σπουδών του ΥΠΠ για τα Αγγλικά Δημοτικού, η εκμάθηση των Αγγλικών δεν περιλαμβάνει ανάπτυξη δεξιοτήτων ανάγνωσης και παραγωγής γραπτού λόγου. Στόχος της διδασκαλίας σε αυτή την ηλικία είναι η διαμόρφωση θετικών στάσεων από μέρους των παιδιών απέναντι στα Αγγλικά. Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από διασκεδαστικές δραστηριότητες, οι οποίες είναι κατάλληλες για τη φύση και ηλικία τους, όπως παιγνίδια και τραγούδια. Είναι δύσκολο να ξεκινήσει ουσιαστική διδασκαλία της Αγγλικής γλώσσας σε αυτή την ηλικία εφόσον βασική προϋπόθεση αποτελεί πρώτα η εκμάθηση της γραφής και ανάγνωσης της μητρικής γλώσσας. Αυτή η προϋπόθεση και διαχωρισμός καθίσταται ακόμη πιο αναγκαίος για τους Ελληνόφωνους μαθητές λόγω των σοβαρών διαφορών που υπάρχουν μεταξύ του Λατινικού αλφαβήτου και του Ελληνικού. Εκτός του ότι είναι δύσκολο να γίνει ουσιαστική διδασκαλία δεύτερης γλώσσας σε αυτή την ηλικία λόγω ανωριμότητας της γνωστικής ικανότητας των παιδιών, σε περίπτωση που επιχειρείτο κάτι τέτοιο, τότε αυτό θα καθίστατο επιζήμιο για την εκμάθηση της μητρικής γλώσσας εφόσον θα είχαμε σύγχυση.
2. Στην Β’ τάξη όταν πια μπορεί να αρχίσει η εκμάθηση του Λατινικού αλφαβήτου, απαιτείται να γίνει εξάσκηση στη γραφή αφού τα παιδιά αυτής της ηλικίας χρειάζονται αρκετό χρόνο για να συνηθίσουν το συγκεκριμένο αλφάβητο και για να μάθουν να το γράφουν με σωστές κινήσεις, σύμφωνα πάντοτε και με
το Πρόγραμμα Σπουδών του ΥΠΠ. Για τους λόγους που προαναφέρθηκαν και στη σημ.1 είναι περιορισμένο το υλικό που μπορούν να αφομοιώσουν τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες.
- Ως ΠΑΣΥΚΑ ξεκαθαρίζουμε ότι αν το ΥΠΠ επιθυμεί να αναβαθμίσει το μάθημα των Αγγλικών στη Δημοτική Εκπαίδευση οφείλει να εναρμονιστεί με τις πρακτικές της ΕΕ και να διορίσει προσοντούχους καθηγητές Αγγλικών, όπως άλλωστε ισχύει και στις πλείστες χώρες του εξωτερικού, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Επείγει, ωστόσο, η ανακατανομή των διδακτικών ωρών στη Δημοτική Εκπαίδευση και η ενίσχυση τους στη Μέση Εκπαίδευση για να έχουμε αποτελεσματική διδασκαλία της πρώτης ξένης γλώσσας.
- To μάθημα των Αγγλικών δυστυχώς απουσιάζει από τα πλείστα Πλαίσια Πρόσβασης στα ΑΑΕΙ, παρόλο που οι μελλοντικοί φοιτητές μας καλούνται να ενδιατρίψουν και στην ξένη βιβλιογραφία για να εκπονήσουν τις μελέτες τους και αργότερα ως επαγγελματίες να είναι ικανοί να παρακολουθήσουν τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα τους, που κατά το πλείστον είναι στα Αγγλικά. Eπίσης δεν έχει συμπεριληφθεί στο Πλαίσιο Πρόσβασης 11: Παιδαγωγικά, ως επιλεγόμενο μάθημα Παγκύπριων Εξετάσεων, σε αντίθεση με ότι ίσχυε μέχρι σήμερα. Συνεπώς, προκύπτει το εξής ερώτημα: Πώς είναι εφικτό ένας υποψήφιος φοιτητής και εν δυνάμει μελλοντικός δάσκαλος που θα κληθεί να διδάξει το εν λόγω μάθημα να μην έχει το δικαίωμα επιλογής να εξεταστεί στο μάθημα της Αγγλικής Γλώσσας που να του εξασφαλίζει πρόσβαση στο Τμήματος Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου;
Tέλος υπάρχουν σοβαρότατες παραλείψεις στα ΝΩΠ που αφορούν τα Αγγλικά όπως η περίπτωση των μαθητών που θα επιλέξουν στη Β’ Λυκείου την κατεύθυνση των Ξένων Γλωσσών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Αυτοί οι μαθητές θα έχουν σοβαρές αδυναμίες και κενά εφόσον στις προηγούμενες δύο τάξεις Γ’ Γυμνασίου και Α’ Λυκείου θα έχουν διδαχτεί Αγγλικά μόνο δύο φορές τη βδομάδα, ενώ ξαφνικά θα κληθούν να παρακολουθούν εξάωρο ενισχυμένο το μάθημα στο επίπεδο γλωσσικής επάρκειας Β2 όπως προτείνεται στο ΚΕΠΑ και το Aναλυτικό Πρόγραμμα και Πρόγραμμα Σπουδών των Ξένων Γλωσσών του ΥΠΠ.
Κύρια επιδίωξή του ΠΑΣΥΚΑ εξακολουθεί να παραμένει η εναρμόνιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος με τις πολιτικές που προάγει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποτελεσματική διδασκαλία/εκμάθηση της Αγγλικής Γλώσσας. Έχοντας πάντοτε ως γνώμονα το συμφέρον των μαθητών/τριών και το καλό της Παιδείας μας, ευελπιστούμε έστω και την υστάτη την επιστροφή των 2.5 διδαχτικών περιόδων των Αγγλικών. Ευχόμαστε επίσης, το ΥΠΠ σύντομα να προχωρήσει στην αναβάθμιση του μαθήματος με βάση τις πρακτικές άλλων Ευρωπαϊκών χωρών. Ο ΠΑΣΥΚΑ έχει εισηγήσεις και προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση που θα συμβάλλουν στον εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση του Δημόσιου Σχολείου.
Με εκτίμηση,
Η πρόεδρος Η γραμματέας
Μαρία Κλεάνθους Ρεβέκκα Σιεκκερή
(τηλ. 99632681) (τηλ. 99121721)
* Οι υπολογισμοί για τις 288 60΄λεπτες περιόδους της Δημοτικής έγιναν με βάση 12 x 40΄ x 36 βδομάδες.
* Όλοι οι υπολογισμοί στο Γυμνάσιο έγιναν με βάση 8 x 45΄ και δεν υπολογίστηκε το ενδεχόμενο ότι οι περισσότερες από αυτές είναι 40΄. Υπολογίστηκαν επίσης 32 βδομάδες /160 διδακτικές μέρες. Έτσι στο Γυμνάσιο έχουμε 192 των 60΄ περιόδους διδασκαλίας το χρόνο.
Οι υπολογισμοί στο Λύκειο έγιναν με βάση 6 x 45΄ και 30 βδομάδες/250 διδακτικές μέρες (πιθανόν οι μέρες να είναι λιγότερες από αυτές που αναφέρουμε). Έτσι στο Λύκειοέχουμε 135 των 60΄. Σύνολο 327 των 60΄ μόνο στη Μέση Εκπαίδευση για τη διδασκαλία των Α2, Β1 και Β2 επιπέδων ενώ απαιτούνται 500!
